Het is zomer in het dorp & er hangt een herkenbare geur in de lucht. Als ik langs de “sausmakers” loop realiseer ik dat het weer tijd is. De vrachtwagens staan al volgeladen klaar met bergen tomaten. Ik weet precies wat ik binnen in het huisje ga aan treffen…
… & dat is precies zoals het elk jaar gaat! De hele familie is aanwezig, verzameld voor de jaarlijkse oogst. De meeste kratten vol tomaten worden aan de fabriek verkocht zodat aan alle familie behoeftes voldaan kan worden, maar niet álle kratten. Enkele kratten zullen we zelf houden, om daar onze eigen sap van te maken. Zo doen we dat elk jaar. Op deze manier kunnen we tot aan de volgende zomer heerlijk genieten van onze eigen tomatensap. Dat is de traditie. De vrouwen raspen de tomaten met de hand boven een grote emmer. Er wordt alleen een scheut citroensap & een snuf zeezout aan de opgevangen sap toegevoegd. Wij, de kinderen, hebben de taak gekregen van “vullers”. Het is aan ons om alle lege bierflessen, waar de volwassenen hard aan gewerkt hebben, te vullen met tomatensap. Deze vorm van recycling werd al gebruikt lang voordat moderne recycling een norm werd, & kan op verschillende manieren gedaan worden. De lege flessen werden opgeslagen & vlak voor het tomaten seizoen van start gaat worden ze gewassen & uitgekookt. Op deze manier kan de rode sap waarmee wij de flessen weer her-vullen het hele jaar opgeslagen worden. Als de kinderen de flessen gevuld hebben worden ze door de volwassenen afgesloten & in een grote pot “gekookt”. Pasteurisatie zoals we het hedendaags kennen, maar dan op de ouderwetse manier!
Elk jaar werden dezelfde anekdotes verteld. “& dat terwijl onze grootvaders dit de “Slechte Peruviaan*” noemde, toen tomaten voor het eerst naar Griekenland geïmporteerd werden”. “Maar natuurlijk dachten ze dat. Ze kenden het product niet, & zelfs de dieren stierven na het eten van de gevaarlijke tomatenranken! Hoe hadden zij moeten weten dat de atropine in het groene gedeelte van de tomaat gevaarlijk is? De rest van de plant kon wel veilig gegeten worden… nou, leg ze dat maar eens uit?!”
Later leerde ik op de universiteit dat de tomaat een groente is die rijk is aan lycopene, een natuurlijk antioxidant. & beter nog, door het licht verwerken van een tomaat, zoals op de traditionele manier van de sausmakers, krijgen deze antioxidanten een betere biologisch beschikbaar! Geweldig hoe de natuur aan alles gedacht heeft!
Door de jaren heen zijn vele tradities verloren gegaan. De “Sausmakers” zijn verdwenen & we verzamelen geen lege bierflesjes meer in de zomer. Maar toch, toch heb ik op het moment zo’n mooi flesje voor mij staan… & haar naam is “Mala Peruviana” (de Slechte Peruviaan)! Langzaam verbreek ik de zegel van wax & open ik de fles… de geur vervult mijn gedachten met herinneringen. Gefascineerd doe ik onderzoek naar het product. Twee broers besloten in de tijd van de Griekse crisis een modern tintje te geven aan de traditionele productie methode. Ze geven hun product zelfs een traditionele naam. Als ik verder zoek ontdek ik dat hun mooie verpakking ontworpen is naar Aristoteles kleuren theorie! Deze theorie beweert dat zwart gecombineerd met zonlicht een vurig rode kleur geeft! Ofwel; een zwarte label met zwarte wax rondom een vurig rode tomatensap! Het zonlicht zit in de tomaten, royaal geabsorbeerd tijdens de groei onder de Griekse zon & op de Griekse landerijen, maar zeker ook in de naam van de producent… “FOS Natural Creativity” (FOS is het Griekse woord voor licht).
Deze heerlijke tomatensap bevat Griekse tradities van zowel het land als ook de cultuur. Hij kan gebruikt worden tijdens het koken maar kan ook puur gedronken voor een onvergetelijke reis in smaak!
Om te genieten van een Mala Peruviana kunt u op de afbeelding klikken:
* De introductie van de tomaat werd in Europa niet met veel enthousiasme ontvangen. De tomaat werd “Mala Peruviana” – de Slechte Peruviaan genoemd vanwege de giftige bladeren & de glimmende rode kleur van de vrucht.
